Περί πατριωτισμού…

                                                                                
                                                                                   Μιλάνε...  για του έθνους…ξανά… την τιμή

Άννα μη κλαις… στο ντουλάπι… δεν έχει ψίχα ψωμί.

Έχουμε γεμίσει πάλι πατριώτες που θέλουν να σώσουν την τιμή της πατρίδας και την υπόσταση της. Θέλουν λέει να κάνουμε θυσίες για το καλό της πατρίδας και του έθνους. Αρκεί κάποιος να ρίξει μια ματιά στην Ελληνική ιστορία και να αντιληφθεί πόσο επικίνδυνος είναι αυτού του είδους ο «πατριωτισμός». Επίσης μπορεί κάποιος να αναλογιστεί τι είναι η πατρίδα και να καταλάβει ότι τέτοιου είδους απόψεις δεν είναι καθόλου πατριωτικές….

 
Ιστορικά ο «πατριωτισμός» στην Ελλάδα:

 

Το εθνικό ιδεώδες για την μεγάλη Ελλάδα των δύο ηπείρων και των τριών θαλασσών ήταν τόσο μεγάλο που όποιος τολμούσε να μιλήσει για ειρήνη τον έλεγαν προδότη. Τελικά όλη η εκστρατεία κατέληξε στο φιάσκο του 1922 και τη μικρασιατική καταστροφή. Ήδη υπήρχαν συμφωνίες για παράδοση στην Ελλάδα της Ανατολικής θράκης καθώς και ελληνική ηγεσία στην πόλη της Σμύρνης από μια Οθωμανική αυτοκρατορία που διαλύονταν. Πήγαμε για τα πολλά και τελικά εκτός του ότι χάσαμε τα λίγα, είχαμε και  εκατομμύρια προσφύγων και πάρα πολλούς νεκρούς.

Την επόμενη φορά που μας έπιασε η εθνικιστική φαμφάρα ήταν με τον Μεταξά και το φασιστικό του κόμμα. Αντί για νεολαία των ναζί εμείς είχαμε τη νεολαία των φαλαγγιτών. Από εκεί ξεφύτρωσαν και οι πρώτοι δοσίλογοι («Οι Γερμανοί είναι φίλοι μας»  http://www.youtube.com/watch?v=Has9Bvlyxdk ).

Το κύκνειο άσμα του «πατριωτισμού» το ζήσαμε το 1967. Ήρθαν οι συνταγματάρχες να σώσουν το έθνος από τον αναρχοκομμουνισμόν. Το πληρώσαμε όχι μόνο με την έλλειψη της δημοκρατίας αλλά και με την προδοσία της Κύπρου.

Με το Μακεδονικό ζήτημα οι «πατριωτικές» φαμφάρες που κυριάρχησαν μας έφτασαν εδώ που μας έφτασαν με τη γείτονα χώρα να ονομαστεί στην καλύτερη περίπτωση Βόρεια Μακεδονία αν όχι σκέτη Μακεδονία τελικά. Οι φωνές περί Σλαβικής Μακεδονίας που θα γίνονταν άμεσα δεκτές τότε και θα έβαζαν ένα τέλος σε οποιεσδήποτε αλυτρωτικές διαθέσεις του γείτονα λαού θεωρήθηκαν προδοτικές. Τελικά εκ του αποτελέσματος προδότες ήταν οι «υπερπατριότες» της εποχής.

Τώρα λοιπόν ήρθαν πάλι να μας σώσουν. Μιλούν πάλι για την πατρίδα και το έθνος και ζητούν θυσίες. Τι θα χάσουμε τώρα; Την ΑΟΖ, το μακεδονικό; Την Κρήτη; Την υφαλοκρηπίδα; Τον εθνικό μας πλούτο;

Τι σημαίνει θυσία;

Ο Λεωνίδας έμεινε στην ιστορία επειδή πέθανε στις θερμοπύλες με τους 300 και όχι επειδή έστειλε 300 να πεθάνουν στις θερμοπύλες. Ο Σωκράτης έμεινε στην ιστορία επειδή ήπιε το κόνιο και θυσιάστηκε για τους θεσμούς (συμφωνεί ή διαφωνεί κανείς τουλάχιστον το σέβεται) και όχι επειδή έπεισε κάποιον μαθητή του να πιει το δηλητήριο. Ο Κολοκοτρώνης έμεινε στην ιστορία επειδή πολέμησε για την λευτεριά σε αντίθεση με τον Νενέκο ( http://www.slang.gr/lemma/show/nenekos_8753 ) που πολέμησε ξεκάθαρα για δικά του ωφέλη. Πατριώτης λοιπόν με τη γενική έννοια είναι αυτός που θυσιάζεται για κάτι που θεωρεί ηθικό και δίκαιο και όχι αυτός που θυσιάζει. Το «πρέπει να πεθάνουν δέκα χιλιάδες και αυτοί οι δέκα χιλιάδες θα είστε εσείς» δεν είναι και τόσο πατριωτικό, ούτε θυσία μπορεί να είναι κάτι τέτοιο. Από τέτοιους «πατριώτες» έχουμε γεμίσει και δεν αντέχουμε άλλους.

Αν ήταν έτσι,,, τότε ο μεγαλύτερος πατριώτης θα ήταν εκείνος ο βασιλιάς των Ίνκας που θυσίασε τους περισσότερους υπηκόους του την εποχή της ξηρασίας μπας και βρέξει. Έβρεξε τελικά και σώθηκαν οι Ίνκας προσωρινά, αλλά η ιστορία δεν περιγράφει εκείνους τους βασιλιάδες ούτε σαν ήρωες, ούτε σαν πατριώτες. Γιατί άραγε;

Αντιθέτως ο Κόδρος, ο τελευταίος βασιλιάς των Αθηναίων έμεινε στην ιστορία όχι γιατί θυσίασε τους υπηκόους του για να «σώσει την πατρίδα», αλλά γιατί θυσιάστηκε ο ίδιος για να σώσει τους υπηκόους του. Δεν ξέρω κατά πόσο η ιστορία αυτή είναι μύθος ή όχι,,, αλλά και οι μύθοι είναι σημαντικοί και δείχνουν τις αξίες κάθε εποχής (Διαβάστε την ιστορία του Κόδρου εδώ  http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9A%CF%8C%CE%B4%CF%81%CE%BF%CF%82 ).

Τι είναι η πατρίδα τελικά;

Προσπαθούν να μας πείσουν ότι η πατρίδα είναι κάτι ανώτερο από εμάς. Κάτι μακρινό και ξένο. Κάτι μη ανθρώπινο. Δεν θα τα καταφέρουν ποτέ. Η πατρίδα δεν είναι απλά μια ιδέα. Η πατρίδα είναι κάτι ζωντανό. Είμαστε εμείς. Όταν λοιπόν μας σκοτώνουν έναν έναν με την πείνα, την ανεργία, τις διώξεις, την υπέρμετρη φορολογία κλπ κλπ, σκοτώνουν την πατρίδα. Δεν την σώζουν αλλά την σκοτώνουν. Κάθε φορά που κάποιος νέος επιστήμονας αναγκάζεται να φύγει μετανάστης δεν είναι για σώσιμο της πατρίδας αλλά προδοσία. Κάθε φορά που αυτοκτονεί κάποιος συμπολίτης μας δεν είναι ένας ακόμα που θυσιάστηκε για το έθνος, αλλά ένα ακόμη θύμα της προδοσίας. Πατρίδα λοιπόν είμαστε όλοι,,,, ο Γιώργος, η Μαρία, ο Αλέκος, η Ελένη,,,, ακόμα ακόμα και ο Αχμέτ αν αγαπάει και αγαπιέται από τους γύρω του.

Έχουμε χορτάσει από «πατριώτες» που θέλουν θυσίες από τον Γιώργο, την Μαρία, τον Αλέκο, την Ελένη, ακόμα ακόμα και από τον Αχμέτ. Έχουμε ανάγκη από άλλου είδους  πατριώτες. Από εκείνους που θέλουν να θυσιαστούν για τον Γιώργο, την Μαρία, τον Αλέκο, την Ελένη,,, ακόμα ακόμα και από τον Αχμέτ. Με λίγα λόγια θέλουμε πατριώτης να είναι εκείνος που θυσιάζεται για την πατρίδα και όχι αυτός που ζητά από την πατρίδα να θυσιαστεί. Είναι θέμα λεξικού τελικά. Είναι μια ερμηνευτική παρεξήγηση που μας βασανίζει εδώ και δύο αιώνες.

Πατριώτης λοιπόν είναι σήμερα όποιος μάχεται για το μεροκάματό του και το μεροκάματο των διπλανών του. Πατριώτης εκείνος που αγωνίζεται για την ειρήνη. Πατριώτης εκείνος που ζητά υγεία και παιδεία για όλους. Πατριώτης και ο αντιρατσιστής και ο αντοφασίστας. Γιατί πατρίδα είμαστε εμείς, έθνος είναι ο λαός και οι ανάγκες του πατριωτική και εθνική υπόθεση.

Παράωρος

Αντί υστερόγραφου:

Γερμανικό εγχειρίδιο πολέμου

Αυτοί που βρίσκονται ψηλά

Θεωρούνε ταπεινό

Να μιλάς για το φαΐ

Ο λόγος; Έχουνε κι όλας φάει

Οι ταπεινοί αφήνουνε τον κόσμο

Χωρίς να’χουνε δοκιμάσει κρέας της προκοπής

Πώς ν’αναρωτηθούν πού’θε έρχονται

Και πού πηγαίνουν

Είναι τα όμορφα δειλινά τόσο αποκαμωμένοι

Το βουνό και την πλατειά τη θάλασσα

Δεν τά’χουν ακόμα δει

Όταν σημαίνει η ώρα τους

Αν δεν νοιαστούν οι ταπεινοί

Γι’αυτό που είναι ταπεινό

Ποτέ δε θα υψωθούν

Το ημερολόγιο

Δεν δείχνει ακόμα την ημέρα

Όλοι οι μήνες, όλες οι ημέρες

Είναι ανοιχτές

Κάποια απ’ αυτές θα σφραγιστεί

Μ’ έναν σταυρό

Οι εργάτες φωνάζουν για ψωμί

Οι έμποροι φωνάζουν γι’αγορές

Οι άνεργοι πεινούσαν

Τώρα πεινάνε κι όσοι εργάζονται

Αυτοί που αρπάνε το φαΐ απ’ το τραπέζι

Κηρύχνουν τη λιτότητα

Αυτοί που παίρνουν όλα τα δοσήματα

Ζητάνε θυσίες

Οι χορτάτοι μιλάνε στους πεινασμένους

Για τις μεγάλες εποχές που θα’ρθουν

Αυτοί που τη χώρα σέρνουνε στην άβυσσο

Λες πως είναι τέχνη να κυβερνάς το λαό

Είναι πολύ δύσκολη για τους ανθρώπους του λαού

Αυτοί που βρίσκονται ψηλά λένε

Πόλεμος και ειρήνη

Είναι δυο πράγματα ολότελα διαφορετικά

Όμως η ειρήνη τους και ο πόλεμός τους

Μοιάζουν όπως ο άνεμος κι η θύελλα

Ο πόλεμος γεννιέται απ’ την ειρήνη τους

καθώς ο γιος από την μάνα

έχει τα δικά της απαίσια χαρακτηριστικά

ο πόλεμός τους σκοτώνει

ό,τι άφησε όρθιο η ειρήνη τους

Όταν αυτοί που είναι ψηλά

Μιλάνε για ειρήνη

Ο απλός λαός ξέρει

Πως έρχεται ο πόλεμος

Όταν αυτοί που είναι ψηλά

Καταριούνται τον πόλεμο

Διαταγές για επιστράτευση

Έχουν υπογραφεί

Στον τοίχο με κιμωλία γραμμένο

Θέλουνε πόλεμο

Αυτός που το’χε γράψει

Έπεσε κι όλας

Αυτοί που βρίσκονται ψηλά λένε

Να ο δρόμος για τη δόξα

Αυτοί που είναι χαμηλά

Να ο δρόμος για το μνήμα

Τούτος ο πόλεμος που έρχεται

Δεν είναι ο πρώτος

Πριν απ’ αυτόν γίνανε κι άλλοι πόλεμος

Όταν ετέλειωσε ο τελευταίος

Υπήρχαν νικητές και νικημένοι

Στους νικημένους ο φτωχός λαός

Πέθαινε απ’ την πείνα

Τους νικητές ο φτωχός λαός

Πέθαινε το ίδιο

Σαν θα’ρθει η ώρα της πορείας

Πολλοί δεν ξέρουν

Πως επικεφαλής βαδίζει ο εχθρός τους

Η φωνή που διαταγές τους δίνει

Είναι του εχθρού τους η φωνή

Εκείνος που για τον εχθρό μιλάει

Είναι ο ίδιος τους ο εχθρός

Νύχτα

Τ’ανδρόγυνα ξαπλώνουν στο κρεβάτι τους

Οι νέες γυναίκες θα γεννήσουν ορφανά

Στρατηγέ το τανκς σου

Είναι δυνατό μηχάνημα

Θερίζει δάση ολόκληρα

Κι εκατοντάδες άνδρες αφανίζει

Μόνο που έχει ένα ελάττωμα

χρειάζεται οδηγό

Στρατηγέ το βομβαρδιστικό

Είναι πολυδύναμο

Πετάει πιο γρήγορα απ’ τον άνεμο

Κι απ’ τον ελέφαντα σηκώνει βάρος πιο πολύ

Μόνο που έχει ένα ελάττωμα

χρειάζεται πιλότο

Στρατηγέ ο άνθρωπος είναι χρήσιμος πολύ

Ξέρει να πετάει

Ξέρει και να σκοτώνει

Μόνο που έχει ένα ελάττωμα

ξέρει να σκέφτεται

Μπέρτολτ Μπρέχτ